Standardy Ochrony Małoletnich
Rozdział I: Preambuła (deklaracja)
Standardy ochrony małoletnich w Teatrze im. Juliusza Słowackiego w Krakowie są dla nas niezwykle ważne z kilku kluczowych powodów:
Bezpieczeństwo fizyczne i psychiczne. Teatr, jako instytucja kultury, ma obowiązek zapewnienia bezpiecznego środowiska dla wszystkich swoich gości, w tym małoletnich. Dzieci i młodzież są bardziej podatne na różnego rodzaju niebezpieczeństwa, dlatego też standardy ochrony mają na celu zminimalizowanie ryzyka narażenia ich na przemoc, nadużycia czy inne szkodliwe zachowania.
Edukacja i rozwój. Teatry często angażują się w działalność edukacyjną, organizując warsztaty, zajęcia czy spektakle skierowane do młodszej widowni. Wysokie standardy ochrony małoletnich stanowią gwarancję, że programy te są prowadzone w sposób bezpieczny i wspierający rozwój dzieci, co z kolei buduje zaufanie do instytucji jako miejsca sprzyjającego edukacji i rozwojowi osobistemu.
Zaufanie społeczne. Jako instytucja kultury Teatr im. Juliusza Słowackiego pełni ważną rolę w społeczności lokalnej. Dbałość o bezpieczeństwo i dobro małoletnich buduje zaufanie rodziców i opiekunów, co przekłada się na większą frekwencję i zaangażowanie społeczności w działania teatru. Rodzice są bardziej skłonni wysyłać swoje dzieci na wydarzenia kulturalne, jeśli wiedzą, że instytucja stosuje odpowiednie środki ochrony.
Zgodność z przepisami prawa. W Polsce istnieją określone regulacje prawne dotyczące ochrony małoletnich, które instytucje kultury muszą przestrzegać. Standardy ochrony pomagają teatrowi spełniać te wymogi, przyczyniając się tym samym do utrzymania reputacji miejsca oraz placówki.
Promowanie wartości etycznych i społecznych. Teatry odgrywają istotną rolę w promowaniu wartości moralnych i społecznych. Przykładanie dużej wagi do ochrony małoletnich pokazuje zaangażowanie teatru w propagowanie odpowiedzialności, troski i szacunku, co ma pozytywny wpływ na całą społeczność.
Wzorzec do naśladowania. Teatr jako instytucja publiczna ma możliwość i obowiązek bycia wzorcem dla innych placówek i organizacji. Stosowanie wysokich standardów ochrony małoletnich może inspirować inne instytucje kultury do podobnych działań, podnosząc ogólny poziom bezpieczeństwa i dobrostanu dzieci w społeczeństwie.
Standardy ochrony małoletnich stanowią nieodzowny element działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego, wpływają na bezpieczeństwo i rozwój młodej widowni, budowanie zaufania społecznego, zgodność z przepisami prawa, promowanie wartości etycznych oraz pełnienie roli wzorca dla innych instytucji. Rolą dorosłych jest zapewnienie dzieciom bezpiecznego środowiska – miejsca, w którym panuje troska o rozwój młodych ludzi i nie jest akceptowana żadna forma przemocy. Takim miejscem i takim środowiskiem jest Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie.
Rozdział II: Wprowadzenie
1. Teatr im. J. Słowackiego w Krakowie prowadzi działalność kulturalną w bardzo szerokim zakresie, jest bowiem miejscem otwartym i wchodzącym w dialog z widzem na wielu płaszczyznach. Nowoczesny teatr jest nie tylko miejscem grania spektakli (choć stanowią one, siłą rzeczy, główny obszar naszej działalności kulturalnej), staje się również centrum sztuki, otwartym jak najczęściej i oferującym, poza najwyższej jakości przedstawieniami, projekty, mogące zainteresować odbiorców z najróżniejszych grup wiekowych. Dlatego też do Teatru przychodzą wszyscy: najmłodsze dzieci, młodzież, osoby dorosłe, osoby z niepełnosprawnościami, seniorzy. Projekty edukacyjne, muzyka, taniec, poezja, pogłębione dyskusje z najciekawszymi artystami, myślicielami współczesnej Polski, wydarzenia i spektakle plenerowe – to wszystko i wiele innych czeka na widzów za progiem naszego Teatru.
Działania prowadzone z dziećmi i młodzieżą to: oglądanie spektakli wystawianych na scenie Teatru, uczestnictwo w warsztatach edukacyjnych, warsztatach teatralnych, spotkaniach z ludźmi teatru (przede wszystkim aktorkami i aktorami), oprowadzanie po teatrze grup szkolnych.
2. Praktyczne aspekty Standardów Ochrony Małoletnich w Teatrze im. J. Słowackiego.
Standardy Ochrony Małoletnich prezentują ramowe zasady, standardy i wytyczne, które mają na celu:
a) uwrażliwienie wszystkich pracowników i współpracowników na wagę podejmowania działań zmierzających do ochrony dzieci przed krzywdzeniem;
b) wskazanie zakresu odpowiedzialności poszczególnych osób za bezpieczeństwo dzieci znajdujących się pracowników Teatru;
c) podejmowanie adekwatnej interwencji w przypadku podejrzenia krzywdzenia dzieci i/lub bezpośredniego zagrożenia ich zdrowia i życia;
d) określenie działań edukacyjnych, profilaktycznych i interwencyjnych mających na celu zapewnienie dzieciom bezpieczeństwa,
e) rozwijanie kultury pracy opartej na prawach dziecka i ciągłym uczeniu się.
Znajomość i praktyczne stosowanie Standardów Ochrony Małoletnich jest obowiązkiem wszystkich pracowników i współpracowników Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie. Wszyscy zobowiązujemy się do przestrzegania zasad i obowiązków w niej zawartych.
3.Wyjaśnienie podstawowych pojęć
Dzieckiem jest każda osoba do ukończenia 18. roku życia.
Opiekun dziecka to rodzic/rodzice posiadający pełnię praw rodzicielskich lub opiekun prawny mający prawo do reprezentacji dziecka.
Zgoda opiekuna oznacza zgodę osoby uprawnionej do reprezentacji dziecka, w szczególności jego przedstawiciela ustawowego (rodzica, opiekuna prawnego) lub innej osoby uprawnionej do reprezentacji na podstawie przepisów szczególnych lub orzeczenia sądu. W przypadku rodziców oznacza zgodę jednego z nich. W przypadku braku porozumienia między rodzicami dziecka sprawę rozstrzyga sąd.
Pracownikiem instytucji kultury, personelem lub członkiem personelu jest osoba zatrudniona na podstawie umowy o pracę, umowy cywilnoprawnej, członek organizacji, a także wolontariusz i stażysta.
Osoba odpowiedzialna za wdrażanie Standardów Ochrony Małoletnich - to osoba, które obowiązki definiują art. 22c.1.3), 4), 5), 7) zmienionej ustawy o przeciwdziałaniu zagrożeniom przestępczością na tle seksualnym (Dz. U. z 2023 r. poz. 1304). Osoba ta nazywana jest też w tej polityce osobą odpowiedzialną za Standardy Ochrony Małoletnich.
Zespół SOM - zespół min. trzech osób: osoba zarządzająca; osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich oraz osoba zgłaszająca sytuację (pracownik Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie), a jeśli sytuację zgłasza osoba spoza instytucji, to pracownik Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie, któremu zlecone są działania z dziećmi i młodzieżą. Zespół podejmuje decyzję o kierunku interwencji w sytuacji, gdy nie jest to sytuacja zagrożenia zdrowia i życia. Decyzja zapada większością głosów.
Krzywdzenie - to każde zamierzone lub niezamierzone działanie, lub zaniechanie działania, przez osobę, organizację, instytucję lub społeczeństwo, których rezultat narusza prawa i swobody dzieci lub zakłóca ich rozwój. Jest pojęciem szerszym od przestępstwa. Może mieć formę przemocy fizycznej, psychicznej, seksualnej oraz zaniedbania. Często występuje jako złożenie tych form (podstawowe informacje o rozpoznawaniu krzywdzenia - załączniku nr 1).
Przestępstwo na szkodę małoletniego to pojęcie niezwykle szerokie. Przestępstwo może być popełnione przez osobę dorosłą lub rówieśnika (inna osobę małoletnią). Najczęściej w kontekście przestępczości na szkodę małoletnich wyróżnia się na przestępstwa przeciwko życiu i zdrowiu, przestępstwa przeciwko wolności seksualnej i obyczajności, przeciwko rodzinie i opiece, przeciwko czci i nietykalności cielesnej oraz przestępstwa przeciwko wolności.
Rozdział III: Zasady bezpiecznej rekrutacji personelu i podejmowania współpracy z zakresie działań z dziećmi i młodzieżą
W Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie dokładamy wszelkich starań, by zatrudniać pracowników i współpracowników posiadających odpowiednie kwalifikacje i kompetencje, podzielających wartości chronione niniejszą polityką, a w szczególności prawo dziecka do ochrony przed krzywdzeniem.
Zasady postępowania w następujących procesach:
1. Rekrutacja na stanowisko pracy związane z podejmowaniem działań z dziećmi i młodzieżą:
a) opis stanowiska pracy zawiera informację o tym, że w naszej instytucji obowiązują Standardach Ochrony Małoletnich;
b) w opisie stanowiska pracy informujemy o weryfikacji pracowników w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym;
c) w opisie stanowiska pracy informujemy o konieczności przedstawienia przez przyszłego pracownika informacji z Krajowego Rejestru Karnego w zakresie niekaralności;
d) rozmowa kwalifikacyjna prowadzona jest przez minimum dwóch pracowników/pracowniczki instytucji kultury, a przedmiotem rozmowy, oprócz sprawdzenia kompetencji i wiedzy kandydata/ki, są również wszelkie ewentualne przerwy w zatrudnieniu/edukacji;
e) przed przystąpieniem do pracy wybrany kandydat/ka zostaje zweryfikowany pod kątem wpisu do Rejestru Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym. Składa także wypis z rejestru karnego. Jeśli nie jest możliwe, na podstawie przepisów prawa, uzyskanie wypisu z rejestrów karnych, przyszły pracownik/ka składa oświadczenie o niekaralności oraz o toczących się względem niego postępowaniach karnych. Dokumentacja ta zostaje dołączona do dokumentacji osobowej pracownik;.
f) każdy nowo przyjęty pracownik/ka zapoznaje się z zapisami Standardów Ochrony Małoletnich, regulaminem pracy, zasadami przestrzegania praw dziecka oraz zasadami ochrony i przetwarzania danych osobowych w Teatrze. Zapoznanie się z wymienionymi powyżej zasadami potwierdza podpis pracownika pod stosownym oświadczeniem.
2. Podejmowanie współpracy na podstawie umowy cywilnoprawnej:
a) w umowie dodaje się klauzulę o zapoznaniu się i akceptacji Standardów Ochrony Małoletnich;
b) przed podpisaniem umowy weryfikujemy osobę, stronę umowy, w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym;
c) osoba, strona umowy, przedstawia aktualne zaświadczenie o niekaralności (nie starsze niż 1 rok).
3. Podejmowanie współpracy z osobą prowadzącą jednoosobową działalność gospodarczą osoby fizycznej:
a) w umowie dodaje się klauzulę o zapoznaniu się i akceptacji Standardów Ochrony Małoletnich;
b) przed podpisaniem umowy weryfikujemy osobę / stronę umowy w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym;
c) osoba / strona umowy przedstawia aktualne zaświadczenie o niekaralności (nie starsze niż 6 miesięcy).
4. Podejmowanie współpracy z osobą prawną, realizującą działania związane z pracą z dziećmi i młodzieżą:
a) w umowie dodaje się klauzulę o zapoznaniu wszystkich zaangażowanych pracowników i akceptacją Standardów Ochrony Małoletnich;
b) w umowie dodaje się klauzulę, w której strona umowy poświadcza, iż zaangażowany personel został zweryfikowany zgodnie z wymogami ustawy w Rejestrze Sprawców Przestępstw na Tle Seksualnym oraz iż pozyskano aktualne zaświadczenia z Krajowego Rejestru Karnego.
Rozdział IV: Zasady bezpiecznych relacji między personelem i dziećmi
1. Działania dla dobra dziecka i w jego najlepszym interesie. Zawsze:
a) działaj z cierpliwością, okazując szacunek. Dzieciom, zwłaszcza po traumatycznych doświadczeniach mogą towarzyszyć różne emocje (lęk, złość, obojętność);
b) słuchaj uważnie dzieci i udzielaj im odpowiedzi adekwatnych do ich wieku i sytuacji. Rozmawiając z dzieckiem, zejdź do jego poziomu;
c) zapewnij dzieci, że jeśli coś je niepokoi mogą o tym powiedzieć Tobie lub innej zaufanej osobie;
d) doceniaj angażowanie się dzieci w podejmowane działania, wspieraj je. Traktuj równo. Unikaj faworyzowania dzieci;
e) podejmując decyzje dotyczące dziecka, poinformuj o tym dziecko i staraj się brać pod uwagę jego oczekiwania;
f) uwzględniaj różne potrzeby dzieci, także dzieci ze szczególnymi potrzebami. Przed zajęciami lub wizytą staraj się o dowiedzieć jakie potrzeby mogą mieć osoby, które biorą udział w zajęciach;
g) zadbaj, by być w zasięgu wzroku lub słuchu innych pracowników i wolontariuszy, kiedy prowadzisz aktywności z dziećmi. W wyjątkowych i uzasadnionych sytuacjach, kiedy musisz zostać z dzieckiem sam na sam, powiadom o tym pozostałych pracowników i wolontariuszy;
h) szanuj prawo dziecka do prywatności. Jeśli konieczne jest odstąpienie od tej zasady, aby chronić dziecko, wyjaśnij mu to;
i) unikaj zbędnego ryzyka. Pracując z dziećmi upewnij się, że sprzęt i wyposażenie są używane w odpowiedni sposób, a otoczenie jest bezpieczne;
j) w instrukcji przeciwpożarowej, zawierającej procedurę ewakuacji, uwzględnij sytuację osób, w tym dzieci, ze szczególnymi potrzebami;
2. Niedopuszczalne są następujące zachowania pracowników i współpracowników Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie wobec dzieci:
a) wszelkie zachowania, które zawstydzają, upokarzają, deprecjonują lub poniżają dzieci, lub mają znamiona innych form przemocy psychicznej, fizycznej lub wykorzystywania seksualnego;
b) krzyk, szantaż słowny i emocjonalny;
c) stosowanie kar cielesnych, w tym szarpanie czy bicie;
d) niestosowny kontakt fizyczny z dzieckiem, naruszający godność dziecka; dopuszczalny kontakt fizyczny powinien być w naturalny sposób związany z zabawą, pomocą dziecku w czynnościach higienicznych, koniecznością zapewnienia dziecku bezpieczeństwa, potrzebą uspokojenia dziecka;
e) podawanie dziecku alkoholu, leków, papierosów/nikotyny, wszelkich środków psychoaktywnych;
f) akceptowanie bądź uczestniczenie w nielegalnych czynnościach, w które zaangażowane jest dziecko;
g) nawiązywanie relacji o charakterze seksualnym z dziećmi; zachowywanie się w sposób seksualnie prowokacyjny;
h) goszczenie dziecka we własnym domu;
i) utrzymywanie kontaktów prywatnych z dzieckiem, poza czasem i świadczonym zakresem pracy (nie dotyczy dzieci własnych lub dzieci osób, z którymi łączą pracowników relacje pokrewieństwa lub towarzyskie);
j) towarzyszenie dziecku w podróży bez zgody i pod nieobecność opiekuna dziecka;
k) pozostawanie z dzieckiem sam na sam;
i. w przypadku ewentualnych koniecznych czynności toaletowych należy zawsze poinformować (współpracowników, np.: osobę współprowadzącą warsztat);
ii. po zakończeniu zajęć należy poinformować rodziców/opiekunów.
Wszelkie podejrzenia dotyczące nieodpowiednich zachowań pracowników i współpracowników Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie wobec dzieci są bezzwłocznie wyjaśniane. Brak zastosowania się pracowników do powyższych postanowień, jest podstawą postępowania dyscyplinarnego.
Rodzice i opiekunowie mogą zadawać pytania i zgłaszać wątpliwości na adres Teatru.
Rozdział V: Schemat interwencji i plan wsparcia dziecka pokrzywdzonego
1. W przypadku każdego ujawnienia krzywdzenia dziecka należy pamiętać, że dziecko, wobec którego stosowana jest przemoc fizyczna, psychiczna czy które może być wykorzystywane seksualnie, nie musi sobie zdawać sprawy, że to czego doświadcza jest złe. Może także winić siebie. Dlatego, jeśli zacznie mówić o takich sytuacjach, należy:
a) spokojnie wysłuchać, co mówi;
b) zapewnić je, że dobrze robi, opowiadając nam o tym;
c) powiedzieć, że nic w tej sytuacji nie jest jej/jego winą;
d) zapewnić, że traktujemy poważnie wszystko, co mówi;
e) nie działać w celu konfrontacji z podejrzanym o krzywdzenie;
f) wyjaśnić, co zrobimy z tą wiedzą np. porozmawiamy z osobą odpowiedzialną za Standardy Ochrony Małoletnich;
g) w sytuacjach zagrożenia życia i zdrowia priorytetem jest zapewnienie bezpieczeństwa przez odizolowanie od osoby krzywdzącej, poinformowanie Policji i/lub pogotowia ratunkowego);
h) poinformowanie osoby odpowiedzialną za Standardy Ochrony Małoletnich/w celu uruchomienia kolejnych etapów działania.
2. Zawsze, gdy zagrożone jest zdrowie i życie dziecka należy najpierw poinformować telefonicznie osobę odpowiedzialną za realizację Standardów Ochrony Małoletnich, która wykonuje kolejne działania. Jeśli jest to niemożliwe, osoba, która zaobserwowała zagrożenie prowadzi kolejne działania. W takiej sytuacji konieczne jest wezwanie Policji i zapewnienie bezpieczeństwa dziecku (izolujemy je od potencjalnego krzywdziciela). Dopiero po interwencji służb, wypełnia się formularz zgłoszenia/kartę interwencji. Są to sytuację takie, jak:
a) uzasadnione podejrzenie, że rodzic/opiekun dziecka, który odbiera dziecko z zajęć, znajduje się pod wpływem alkoholu (szczególnie, gdy nie ma możliwości zapewnienia bezpieczeństwu dziecka i odebranie dziecka przez innego rodzica/opiekuna prawnego);
b) w sytuacji, gdy dziecko ujawni (świadomie i/lub nosi symptomy krzywdzenia), że jest ofiarą przestępstwa: przeciwko wolności seksualnej i/lub przemocy fizycznej i/lub przemocy psychicznej w naszej placówce lub w domu.
W sytuacji, gdy zachodzi podejrzenie popełnienia przestępstwa: przeciwko wolności seksualnej i/lub przemocy fizycznej i/lub przemocy psychicznej, należy wypełnić formularz zgłoszenia, a Dyrektor Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie, po decyzji zespołu SOM, składa zawiadomienie do Policji lub właściwej prokuratury o możliwości popełnienia przestępstwa.
W sytuacji zaobserwowania sytuacji, w której opiekun lub rodzic krzyczy, szarpie, uderzy dziecko (tylko, gdy nie ma to znamion znęcania się fizycznego; kary cielesne są w Polsce zakazane prawnie):
a) informujemy osobę odpowiedzialną za realizację Standardów Ochrony Małoletnich;
b) osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich przeprowadza rozmowę z rodzicem/opiekunem, najlepiej w obecności osoby zgłaszającej sytuację, podkreślając pozytywne aspekty wychowania i edukacji bez przemocy;
c) w przypadku odrzucenia rozmowy lub w przypadku powtórnej obserwacji takiej sytuacji - osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich, po decyzji zespołu SOM, składa do właściwego sądu rodzinnego wniosek o wgląd w sytuację rodziny.
W sytuacji zaobserwowania symptomów zaniedbania należy wypełnić formularz zgłoszenia, a osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich przeprowadza rozmowę z rodzicem/opiekunem, upewnia się, czy instytucja kultury może pomóc w kontakcie właściwymi organizacjami pomocowymi. Jeśli symptomy się powtarzają, osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich, omawia sytuację z zespołem SOM, który może podjąć następujące decyzje:
a) w celu potwierdzenia niepokojących zachowań dziecka lub uzupełnienia informacji o sytuacji rodziny - Dyrektor Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie występuje o interwencję pedagogiczno-psychologiczną do placówki szkolnej, do której uczęszcza dziecko;
b) Dyrektor Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie lub osoba uprawniona składa do właściwego sądu rodzinnego wniosek o wgląd w sytuację rodziny.
W sytuacji, gdy dziecko uczestniczy w zajęciach w grupie zorganizowanej (np.: wizyta grupy szkolnej) i ujawnia krzywdzenie, należy:
a) zapewnić bezpieczeństwo dziecku (odizolować od źródła zagrożenia);
b) poinformować opiekuna prawnego grupy, który uruchamia procedury wewnątrzszkolne;
c) w sytuacji, gdy osobą krzywdzącą jest opiekun grupy, należy skontaktować się z placówką szkolną i postępować zgodnie z ich rekomendacjami.
W sytuacji, gdy krzywdzącym jest pracownik/współpracownik:
a) osoba ta zostaje odsunięta od kontaktu z dziećmi (nie tylko dzieckiem krzywdzonym), do czasu wyjaśnienia sprawy;
b) w przypadku, gdy krzywdzenie to ma charakter przestępstwa, sprawę prowadzą uprawnione podmioty;
c) w przypadku krzywdzenia o innym charakterze, szczególnie gdy krzywdzenie dotyczy naruszenia dobra dziecka, dyskryminacji, poniżenia, bicia (uderzenie, krzyk), stanowią one podstawę do postępowania dyscyplinarnego i rozwiązania z tą osobą relacji pracy lub współpracy.
W sytuacji gdy krzywdzenie dokonane jest przez inne dziecko, przebywające w organizacji (np. na zajęciach grupowych) należy:
a) jeśli jest to grupa zorganizowana, poinformować opiekuna grupy, współpracować w celu wyjaśnienia sytuacji;
b) przeprowadzić rozmowę z dzieckiem podejrzewanym o krzywdzenie oraz jego opiekunami, a także doprowadzić do rozdzielnia z dzieckiem poddawanym krzywdzeniu i jego opiekunami;
c) porozmawiać z innymi osobami mającymi wiedzę o zdarzeniu;
d) w zależności od ustaleń i formy krzywdzenia, informowane są odpowiednie służby (w przypadku przestępstw) lub placówki szkolne zaangażowanych stron (wniosek o interwencję pedagogiczno-psychologiczną).
9. Plan wsparcia dziecka pokrzywdzonego. Instytucje kultury nie zatrudniają specjalistów, którzy mogliby samodzielnie przygotować plan wsparcia dziecka pokrzywdzonego. Dlatego w sytuacji, w której doszło do krzywdzenia, należy podjąć współpracę z następującymi podmiotami:
a) szkoła, do której uczęszcza dziecko. Szkoła i pracujący w niej personel mogą mieć więcej informacji o sytuacji dziecka, jego rodziny. Dlatego warto, w sytuacjach, w których nie ma zagrożenia zdrowia i życia dziecka, podjąć współpracę ze specjalistami ze szkoły, którzy są do tego odpowiednio przygotowani;
b) powiatowy ośrodek interwencji kryzysowej - o ile podejmuje działania w tym zakresie;
c) ośrodek pomocy społecznej.
Rozdział VI: Zasady bezpiecznego korzystania z Internetu
1. Dostęp do Internetu
W Teatrze im. J. Słowackiego w Krakowie dostęp do sieci Teatru jest zabezpieczony hasłem, które znają tylko pracownicy Teatru.
2. Ochrona wizerunku dzieci.
W Teatrze im. J. Słowackiego przyjęte zostały następujące zasady dotyczące ochrony wizerunku dzieci:
a) publikowanie wizerunku dziecka wymaga pisemnej zgody opiekuna dziecka;
b) miejscem publikacji zdjęć i/lub filmów są:
○ strona internetowa,
○ strona instytucji na portalu Facebook.com,
○ kanał YouTube administrowany przez Teatr;
c) zdjęcia lub nagrania zawierające wizerunki dzieci nie mogą być udostępniane w innych mediach społecznościowych ;
d) w opisach towarzyszących zdjęciom, rezygnujemy z ujawniania jakichkolwiek informacji wrażliwych o dziecku dotyczących m.in. stanu zdrowia, sytuacji materialnej, sytuacji prawnej i powiązanych z wizerunkiem dziecka;
e) w przypadku zlecenia wykonania zdjęć lub nagrań osobie zewnętrznej (wynajętemu fotografowi lub kamerzyście), w celu bezpieczeństwo dzieci zobowiązujemy się do:
○ zobowiązanie osoby/firmy rejestrującej wydarzenie do przestrzegania standardów ochrony małoletnich,
○ niedopuszczenie do sytuacji, w której osoba/firma rejestrująca będzie przebywała z dziećmi bez nadzoru pracownika Teatru;
f) jeśli wizerunek dziecka stanowi jedynie szczegół całości takiej jak zgromadzenie, krajobraz, impreza publiczna, zgoda opiekunów dziecka nie jest wymagana (art.81.2.2) - Dz.U.2022.2509 t.j.)
Rozdział VII: Zasady prowadzenia dokumentacji oraz przeglądu i aktualizacji standardów
1. Każde zgłoszenie poprzez formularz zgłoszeń trafia do rejestru incydentów. Prowadzi go osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich. Dzięki temu można kontrolować częstotliwość czy uporczywość niektórych form krzywdzenia, jak np.: zaniedbanie.
2. Rejestr ma także charakter dowodowy, do którego wgląd mają odpowiednie organy, na mocy prawa.
3. Skrócona wersja Polityki publikowana jest na stronie internetowej Teatru im. J. Słowackiego w Krakowie w zakładce „Ochrona Dzieci”.
4. Polityka realizacji Standardów Ochrony Małoletnich podlega rewizji raz na dwa lata. Proces ten jest inicjowany przez osobę realizującą Standardy Ochrony Małoletnich. Pod uwagę należy wziąć zgłoszenia dokonywane w tym okresie przez pracowników.
5. Aktualizacja zostanie wprowadzona zarządzeniem Dyrektora Teatru im. J. Słowackiego. Pracownicy muszą zostać poinformowani o najważniejszych zmianach. Nie jest wymagane zbieranie oświadczeń o ponownym zapoznaniu się z polityką.
Rozdział VIII: Zasady przygotowania personelu do stosowania standardów oraz sposób dokumentowania tej czynności
Każdy z pracowników i współpracowników, pracujący z dziećmi i młodzieżą zapoznaje się z polityką i obowiązującymi Standardami Ochrony Małoletnich. Pracownicy poświadczają to oświadczeniem w momencie podpisania umowy.
Współpracownicy – podpisem pod odpowiednią umową, zawierającą stosowną klauzulę.
Pracownicy podmiotu świadczącego usługi polegające na prowadzeniu działań z dziećmi i młodzieżą, są zapoznani z polityką i standardami, przed prowadzeniem działań. Zobowiązanie do weryfikacji pracowników i odpowiedzialność za dokumentowanie tego procesu spoczywa na podmiocie, na co wskazuje odpowiednia klauzula umowna.
Rozdział IX: Wskazanie osoby/osób odpowiedzialnych za:
1. Przyjmowanie zgłoszeń o zdarzeniach zagrażających małoletniemu i udzielenie mu wsparcia oraz przygotowanie personelu placówki lub organizatora do stosowania standardów:
Wyznaczona osoba odpowiedzialna za realizację Standardów Ochrony Małoletnich to: Wojciech Rzehak.
2. Decyzję o składaniu zawiadomień o podejrzeniu popełnienia przestępstwa na szkodę małoletniego, zawiadamianie sądu rodzinnego oraz inne decyzje dotyczące kierunku interwencji podejmuje zespół złożony z co najmniej: osoby realizującej Standardy Ochrony Małoletnich, osoby zarządzającej instytucją, osoby dokonującej zgłoszenia. Zawiadomienie musi zostać podpisane przez osobę reprezentującą instytucję kultury:
Rozdział X: Załączniki*
Skrócony opis symptomów krzywdzenia małoletnich
Załącznik nr 1
Skrócony opis symptomów krzywdzenia małoletnich
Materiał pomocniczy: Rozpoznawanie zagrożenia życia, zdrowia i dobra małoletniego
Materiał prezentuje podstawową wiedzę na temat rozpoznawania krzywdzenia dzieci i młodzieży. Zgromadzona tu i przedstawiona skrótowo wiedza, służy szkoleniom i wdrażaniu pracowników w temat ochrony małoletnich. Dotyczy szczególnie tych pracowników, którzy pracują z dziećmi i młodzieżą, i obserwują zachowania czy wygląd młodych ludzi (przygotowano w oparciu o materiały organizacji: National Security for the Prevention of Cruelty to Children - www.nspcc.org.uk oraz Fundacji Dajemy Dzieciom Siłę - www.fdds.pl).
Wyróżnia się 4 podstawowe obszary krzywdzenia :
Przemoc fizyczna
Przemoc fizyczna wobec dziecka to przemoc, w wyniku której dziecko doznaje faktycznej fizycznej krzywdy lub jest nią potencjalnie zagrożone. Krzywda ta następuje w wyniku działania bądź zaniechania działania ze strony rodzica lub innej osoby odpowiedzialnej za dziecko, lub ze strony osoby, której dziecko ufa, bądź która ma nad nim władzę. Przemoc fizyczna wobec dziecka może być czynnością powtarzalną lub jednorazową. Przykładem przemocy fizycznej jest na przykład uderzanie ręką lub przedmiotem, popychanie, kopanie, potrząsanie, rzucanie, trucie, powodowanie poparzeń, bicie i drapanie, łamanie kości, podtapianiem, a nawet celowe sprawianie, że dziecko czuje się chore.
Symptomy przemocy fizycznej: Guzy i siniaki nie w każdym przypadku świadczą o tym, że dziecko jest bite lub stosowana jest wobec niego inna przemoc. Wszystkie dzieci mogą się wywrócić, mają wypadki, przewracają się i spadają. Nie ma także, jednego pewnego znaku przemocy. Należy uważać na symptomy takie, jak:
■ siniaki, które układają się we wzory (ślady chwytów, zasinienia liniowe - np. po pasku) lub są zadawane są w regularnych odstępach czasu, a wyjaśnienia nie pasują do obrażeń;
■ częste siniaki i/lub złamania kości, regularne oparzenia, znaki pogryzienia, blizny
■ dziecko czuje się słabo, ma zawroty głowy, problemy z oddychaniem
■ dziecko często traci przytomność, wpada w zapaści, regularnie wymiotuje, a nawet jest zdenerwowane bez przyczyny i nie jada posiłków (brak apetytu);
■ dziecko wydaje się wycofane, unika nauki, wagaruje, nosi ubrania kryjące całe ciało;
■ ma wyraźnie słabe relacje z rodzicami/opiekunami
■ ma mało przyjaciół, wybiera samotność;
■ reaguje agresywnie, bez przyczyny
Przemoc psychiczna
Przemoc psychiczna wobec dziecka (zwana też przemocą emocjonalną) to przewlekła, niefizyczna, szkodliwa interakcja pomiędzy dzieckiem a opiekunem, obejmująca zarówno działania, jak i zaniechania. Zaliczamy do niej m.in.: celowe zastraszanie, poniżanie, izolowanie i ignorowanie dziecka, zastraszanie, krzyk, wymuszanie poniżających zachowań. Jest to typ przemocy, który często wiąże się z innymi rodzajami przemocy, dlatego trudno go zauważyć.
Oznaki psychicznej i emocjonalnej przemocy nigdy nie są oczywiste. Nie są także bezpośrednio ujawniane przez dzieci, które rosną i których emocje się zmieniają. Dlatego dzieci, które doświadczają przemocy psychicznej (emocjonalnej) mogą:
● małe dzieci i przedszkolaki:
○ mogą być wylewne i emocjonalne w stosunku do obcych osób;
○ czuć się niepewne, złośliwe, niespokojne;
○ mogą nie odczuwać relacji z rodzicem;
○ być agresywne w stosunku do innych dzieci lub zwierząt
● starsze dzieci mogą:
○ używać języka, zachowywać się lub wiedzieć rzeczy ponad swój wiek
○ mieć trudności w opanowaniu swoich emocji;
○ być wybuchowe;
○ izolować się od rodziców;
○ nie posiadać umiejętności społecznych;
○ nie mieć lub mieć mało przyjaciół;
Wykorzystywanie seksualne
Wykorzystywanie seksualne dziecka to włączanie dziecka w aktywność seksualną, której nie jest ono w stanie w pełni zrozumieć i udzielić na nią świadomej zgody i na którą nie jest dojrzałe rozwojowo i nie może zgodzić się w ważny prawnie sposób. Z wykorzystaniem seksualnym mamy do czynienia, gdy taka aktywność wystąpi między dzieckiem a dorosłym lub dzieckiem a innym dzieckiem, jeśli te osoby ze względu na wiek bądź stopień rozwoju pozostają w relacji opieki, zależności, władzy. Wykorzystanie seksualne może się wydarzyć gdziekolwiek i jakkolwiek - osobiście lub online. To nie tylko kontakt cielesny, ale także okazywanie dziecku pornografii, obrazów nagości, etc. Przede wszystkim jednak to nigdy nie jest winna dziecka, gdy zostało wykorzystane seksualnie - ważne, by dzieci to wiedziały.
Symptomy wykorzystania seksualnego: nie są oczywiste, czasem dziecko nie wie, że podlega takiej czynności. Symptomy emocjonalne to:
● unikanie bycia sam na sam z ludźmi lub osobą, którą znają
● używanie języka lub zachowań seksualnych, których nie spodziewa się od dzieci
● koszmary i moczenie nocne
● korzystanie z alkoholu i zażywanie narkotyków
● samookaleczanie się
● zmiany w odżywianiu się; problemy z jedzeniem;
● zmiany w nastrojach; łatwość w irytacji, złości
Fizycznymi oznakami wykorzystania seksualnego mogą być:
● siniaki
● krwawienia, bóle i zaczerwienienia w okolicach genitaliów oraz odbytu
● zakażenia weneryczne
● ciąża.
Dzieci, które doświadczają wykorzystania seksualnego online mogą
● spędzać więcej lub mniej czasu niż zwykle online lub z wykorzystaniem telefonu, social mediów;
● bycie nieobecnym, złym, szczególnie po korzystaniu z internetu lub telefonu
● trzymać w tajemnicy z kim i co jest przedmiotem ich kontaktów online
● mieć dużą ilość nowych numerów telefonów, wiadomości (sms, email) w telefonach, tablecie, komputerze
Zaniedbywanie dziecka
Zaniedbywanie dziecka to stały, częsty lub incydentalny brak zaspokajania podstawowych potrzeb fizycznych i psychicznych dziecka i/lub nierespektowanie jego podstawowych praw, powodujące zaburzenia jego zdrowia i trudności w rozwoju. Do zaniedbywania dochodzi w relacji dziecka z osobą, która jest zobowiązana do opieki, wychowania, troski i ochrony dziecka. Zaniedbywać dziecko można fizycznie (potrzeby takie, jak jedzenie, ubranie, bezpieczeństwo), edukacyjnie (prawo do edukacji), emocjonalnie (potrzeby emocjonalne), medycznie (potrzeby zdrowotne).
Symptomy zaniedbywania:
● zły wygląd i higiena
○ stały brzydki zapach i/lub brud
○ bycie stale głodnym
○ powtarzające się sytuacje bycia ubranym w brudne ubrania
○ niedopasowane ubrania do pogody, np. brak ciepłych ubrań w zimie
○ u niemowląt - częsta i nieleczona wysypka pieluszkowa
● problemy zdrowotne i rozwojowe
○ anemia
○ słabo rozwinięta muskulatura, wystające stawy anaemia
○ problemy medyczne i dentystyczne
○ pominięte wizyty lekarskie, w tym szczepienia
○ brak podania leków
○ słabe zdolności i umiejętności językowe i społeczne
○ częste choroby i zakażenia
○ częste i powtarzające się zranienia, także spowodowane brakiem nadzoru
○ problemy skórne, zaczerwienienia, wysypki, ślady ugryzień pasożytów
○ szczupłość lub spuchnięty brzuch
○ stałe zmęczenie
○ brak leczenia zranień
○ szybki spadek lub wzrost wagi
● Problemy rodzinne i z miejscem zamieszkania
○ złe warunki domowe, brak ogrzewania
○ pozostawanie samemu bez nadzoru przez długi czas
○ przyjmowanie roli opiekuna dla pozostałych członków rodziny
● Zmiany w zachowaniu dzieci
○ dziecko lgnie do dorosłych
○ dziecko staje się agresywne
○ dziecko staje się nieobecne, depresyjne, niespokojne;
○ zmiany w zachowaniu
○ ukazuje zachowania obsesyjne
○ nie może się skoncentrować lub brać udziału w aktywnościach
○ wagaruje i opuszcza szkołę
○ nosi ślady samookaleczeń
○ używa narkotyków lub alkoholu