Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie (początkowo jako Teatr Miejski) działa nieprzerwanie od 1893 roku i jest jedną z najsłynniejszych i najbardziej zasłużonych polskich scen. Jego fronton zdobi napis "Kraków narodowej sztuce". Najpełniej hasło to realizował chyba pracujący tutaj Stanisław Wyspiański. Tworzył sztukę formatu europejskiego, ale głęboko osadzoną w lokalności, dialogującą z miastem, w którym żył, pracował,  i z którym niejednokrotnie walczył. My, pisząc dziś: "Teatr w Krakowie im. Juliusza Słowackiego" próbujemy w twórczy, ale i niepozbawiony dystansu sposób nawiązać do idei tego największego z krakowskich artystów.

 

Teatr już na przełomie XIX i XX wieku pełnił funkcję sceny narodowej. Gmach, zaprojektowany przez Jana Zawiejskiego, jest zaliczany do najcenniejszych zabytków architektury teatralnej w Europie. Wnętrza ozdabiają freski wiedeńskiego artysty Antona Tucha oraz słynna kurtyna Henryka Siemiradzkiego. Obok sceny znajduje się zabytkowa garderoba wielkiego aktora Ludwika Solskiego.

Od początku swego istnienia było to miejsce narodzin współczesnej polskiej reżyserii, scenografii, inscenizacji i aktorstwa.

Prapremiery wybitnych dzieł Stanisława Wyspiańskiego, m.in. Wesela (1901) i Wyzwolenia (1903), należą do najważniejszych wydarzeń w dziejach polskiej kultury. Również na tej scenie miały miejsce pierwsze realizacje arcydzieł polskiego romantyzmu: Kordiana, Dziadów i Nie-Boskiej komedii. W 1921 roku debiutował tu najwybitniejszy przedstawiciel polskiej awangardy XX w. – Stanisław Ignacy Witkiewicz (Witkacy).