Głośne inscenizacje Wesela
12.03.2021We wtorek 16 marca obchodzimy 120-lecie Wesela Stanisława Wyspiańskiego - najważniejszej prapremiery w dziejach polskiego teatru przełomu XIX i XX w., wystawionego na naszej scenie w 1901 roku.
Z tej okazji przypominamy także kilka późniejszych, głośnych inscenizacji Wesela, zrealizowanych w naszym Teatrze.
Prezentujemy spektakl Wesele z 1956 roku w reżyserii Bronisława Dąbrowskiego ze scenografią i kostiumami Andrzeja Stopki.
Na zdjęciach Franciszka Myszkowskiego – z lewej: Anna Lutosławska i Ryszard Pietruski jako Państwo Młodzi, poniżej: Marian Cebulski jako Jasiek, Roman Niewiarowicz w roli Stańczyka.
Wesele 1956, Roman Niewiarowicz jako Stańczyk, fot. F. Myszkowski
Na zdjęciu - Alicja Matusiakówna jako Panna Młoda ze spektaklu Wesele w reżyserii Tadeusza Białkowskiego z 1946 roku (scenografia i kostiumy – Jan Kosiński).
Matusiakówna była jedną z gwiazd Teatru im. J. Słowackiego, należała do zespołu w latach 1935-1972.
Bronisława Janikowska, lata 60.
Warto przypomnieć postać mniej znaną, a szczególnie naszemu Teatrowi bliską – Bronisławę Janikowską (1881-1966), która jako 10-letnia dziewczynka grała w prapremierze z 1901 roku rolę Isi. To ona w spektaklu prosiła matkę, by jej pozwoliła potańczyć „w kółecko” – „ino dziś, ino dziś”, i to ona wypędzała z izby – „a kysz!” – Chochoła.
Była córką aktora Bronisława Janikowskiego i garderobianej, zarazem statystki, Antoniny z Morawskich. Występowała w Teatrze Miejskim (dziś J. Słowackiego) od dziecka, po roli Isi grała okazjonalnie na scenach m.in. Sosnowca, Poznania, Płocka. Od 1919 roku do końca życia, oprócz lat okupacji, była w Teatrze im. Słowackiego aktorką i jedną z najlepszych polskich suflerek (po zamążpójściu używała nazwiska Lenk-Janikowska).
Z czułością wspominał ją dyrektor Teatru im. Słowackiego w latach 20. Dramaturg, publicysta, a przede wszystkim aktor, Zygmunt Nowakowski: "zacna pani Bronia Janikowska! Z dawna już zasłużyła sobie na złoty medal dla tonących! O, Boże, ileż razy wyciągnęła mnie za włosy z takich tragicznych chwil, gdzie to człowiek ani be, ani me...”.
Bronisława Janikowska.
Wesele z 1969 r., Maria Malicka Helena Chaniecka, fot. Wojciech Plewiński
Przywołujemy spektakl Wesele w reżyserii Lidii Zamkow z 1969 roku. Na świetnych fotografiach Wojciecha Plewińskiego: debiut aktorski Anny Dymnej w roku Isi i Katarzyma Meyer jako Gospodyni, charyzmatyczny Leszek Herdegen jako Poeta, wielkie aktorki Maria Malicka jako Radczyni i Helena Chaniecka – Klimina.
Katarzyna Meyer jako Gospodyni i Anna Dymna jako Isia, fot. Wojciech Plewiński, 1969 r.
Leszek Herdegen w roli Poety, spektakl Wesele z 1969, fot. W. Plewiński
Stanisław Wyspiański, Wesele, 1984, Zygmunt Ruciński w roli Pana Młodego, Marian Dziędziel w roli Nosa, fot. W. Górka
Wesele z 1984 roku w reżyserii Mikołaja Grabowskiego.
Na zdjęciach Witolda Górki: finałowa scena chocholego tańca, mała Maria Peszek w roli Isi i Andrzej Wichrowski jako Chochoł, Zbigniew Ruciński jako Pan Młody i Marian Dziędziel jako Nos.
Stanisław Wyspiański, Wesele, 1984, Maria Peszek w roli Isi, Andrzej Wichrowski w roli Chochoła, fot. W. Górka
Stanisław Wyspiański, Wesele, 1984, scena zbiorowa, fot. W. Górka