Teatr im. Juliusza Słowackiego ma swoją monetę!

6 września 2018 roku Narodowy Bank Polski wprowadził  do obiegu srebrną monetę o nominale 10 zł w związku z 125-leciem działalności Teatru im. Juliusza Słowackiego w Krakowie. Monety kolekcjonerskie upamiętniają m.in. ważne wydarzenia i rocznice związane z polską kulturą.  Na srebrnej 10-złotówce znajduje się z jednej strony fasada budynku Teatru, a z drugiej postaci ze słynnej kurtyny Henryka Siemiradzkiego oraz autoportret Stanisława Wyspiańskiego. Cena emisyjna monety to 140 zł, jej uroczysta prezentacja będzie miała miejsce 14 września w Teatrze, w czasie inauguracji sezonu teatralnego.  

Moneta upamiętnia 125-lecie działalności Teatru Słowackiego, miejsca bardzo ważnego dla rozwoju polskiej kultury i polskiego teatru. To tutaj tworzył i wystawiał swoje dramaty Stanisław Wyspiański, to tutaj, za sprawą tego wybitnie uzdolnionego artysty, powstała współczesna, europejska inscenizacja sceniczna i dzięki temu, co się działo na placu św. Ducha 1 w Krakowie usłyszała o nas Europa. Sztuka z jednej strony przebiła się przez granice zaborów, a z drugiej tworzyła tu, na miejscu, dojrzały patriotyzm – mówi  Krzysztof Głuchowski, dyrektor Teatru.


Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie powstał na przekór czasom, w zaborowej Polsce, kiedy nie można było głośno mówić o wolności i niepodległości. Ówcześni włodarze miasta uznali jednak słusznie, że w rozwijaniu kultury tkwi siła,  w ten sposób powstał Teatr, który za motto przyjął hasło: „Kraków narodowej sztuce”. Budynek zaprojektował uznany, krakowski architekt żydowskiego pochodzenia – Jan Zawiejski, uroczyste otwarcie sceny przy placu św. Ducha odbyło się 21 października 1893 r., a więc w 2018 roku mija 125 lat od jej otwarcia. Z tej okazji wybita została moneta upamiętniająca to wydarzenie.

Uroczysta prezentacja monety odbędzie się 14 września o godzinie 19:30 w czasie inauguracji sezonu w Teatrze Słowackiego.

Opis monety

Na rewersie umieszczono wizerunek fasady Teatru im. Juliusza Słowackiego, zbudowanego według projektu Jana Zawiejskiego.

Na awersie, po prawej stronie, widoczne są postaci z kurtyny Henryka Siemiradzkiego: Natchnienie kojarzące Piękno z Prawdą. Z lewej strony znajduje się autoportret Stanisława Wyspiańskiego, którego twórczość zdecydowała o całej historii Teatru im. Juliusza Słowackiego.


Nominał 10 zł
metal: Ag 925/1000
stempel: lustrzany
średnica: 40,0 x 26,0 mm (elipsa)
masa: 14,14 g
brzeg (bok): gładki
nakład: do 15 000 szt.

Projektant monety: Dominika Karpińska-Kopiec

Emitent: NBP. Na zlecenie NBP monety wyprodukowała Mennica Polska S.A.


Cena emisyjna monety wynosi 140 zł, sprzedaż jest prowadzona w oddziałach okręgowych NBP oraz przez sklep internetowy NBP. Będzie także do nabycia w czasie inauguracji sezonu w Teatrze Słowackiego 14 września br.
 

Teatr im. Juliusza Słowackiego w Krakowie, otwarty 21 października 1893 r., jest jedną z najbardziej zasłużonych polskich scen dramatycznych. Początkowo, do 1909 r., nosił nazwę Teatr Miejski. Piękny, eklektyczny gmach zaprojektował Jan Zawiejski. Na fasadzie widnieje motto: „Kraków narodowej sztuce”. Widownię zdobi słynna kurtyna Henryka Siemiradzkiego, obok sceny mieści się zabytkowa garderoba Ludwika Solskiego. Teatr dysponuje kilkoma budynkami, w tym nowoczesnym Małopolskim Ogrodem Sztuki.  Na przełomie XIX i XX w. teatr pełnił funkcję sceny narodowej, zapoczątkował w Polsce nowoczesną inscenizację. W czasach świetnych dyrekcji Tadeusza Pawlikowskiego i jego następców debiutowało w nim pokolenie Młodej Polski, po raz pierwszy wystawiono arcydzieła romantyzmu: Kordiana, Dziady, Nie-Boską komedię. O europejskiej randze tej sceny zdecydowały inscenizacje dzieł Stanisława Wyspiańskiego. Mimo że teatr nosi imię romantycznego poety, jego duchowym patronem pozostaje właśnie Wyspiański. Artysta był ściśle związany z tą sceną od debiutu dramaturgicznego w 1898 r. do śmierci w 1907 r. W tym czasie ten genialny dramaturg, poeta, malarz, wizjoner i reformator polskiego teatru sprawował opiekę artystyczną mnad prapremierami swoich dzieł: Warszawianki (1898), Lelewela (1899), Wesela (1901), Wyzwolenia, Bolesława Śmiałego, Protesilasa i Laodamii (1903); w 1901 r. jako pierwszy inscenizował Dziady Mickiewicza. W dwudziestoleciu międzywojennym teatr sprzyjał nie tylko klasyce, lecz również awangardzie – prowokacyjne performanse organizowali futuryści, a w 1921 r. Tumorem Mózgowiczem zadebiutował Witkacy. Powojenną historię tworzyli wielcy aktorzy, m.in. Halina Mikołajska, Aleksandra Śląska, Halina Gryglaszewska, Gustaw Holoubek, Tadeusz Łomnicki, Marian Cebulski, Marek Walczewski, Stanisław Zaczyk. Z teatrem współpracowali wybitni reżyserzy, w tym Bohdan Korzeniewski, Kazimierz Dejmek, Lidia Zamkow, oraz scenografowie, m.in. Tadeusz Kantor, Andrzej Stopka, Andrzej Pronaszko, Andrzej Majewski, Lidia i Jerzy Skarżyńscy. W 1976 r. Rzeźnią Sławomira Mrożka zadebiutował Krystian Lupa. Dyrektorzy, w tym najdłużej kierujący teatrem Bronisław Dąbrowski, zachowywali równowagę pomiędzy tradycją a eksperymentem. Od 2016 r. nową energię kreuje zespół pod dyrekcją Krzysztofa Głuchowskiego przy współpracy Bartosza Szydłowskiego. Spektakle realizuje czołówka polskich reżyserów: Anna Augustynowicz, Michał Borczuch, Remigiusz Brzyk, Agata Duda-Gracz, Agnieszka Glińska, Wojtek Klemm,  Radosław Rychcik, Grzegorz Wiśniewski i inni.


Narodowy Bank Polski jest centralnym bankiem państwa odpowiadającym za politykę pieniężną i stabilność cen. Jego funkcje określa Konstytucja Rzeczypospolitej Polskiej i ustawa o NBP. NBP ma wyłączne prawo emisji pieniądza. Jako bank centralny nie prowadzi rachunków bankowych obywateli, nie przyjmuje od nich lokat, nie udziela kredytów. Prowadzi natomiast obsługę budżetu państwa, a także podmiotów sektora finansów publicznych. Gromadzi rezerwy walutowe państwa i zarządza nimi. Pełni funkcję banku banków, tworząc warunki do działania systemu bankowego. Jest również jednym z najważniejszych ośrodków naukowo-analitycznych w dziedzinie ekonomii i rynków finansowych. Więcej informacji o na stronie www.nbp.pl