Moneta WIELKIE AKTORKI – GABRIELA ZAPOLSKA

Była jedną z najbardziej wyrazistych postaci w polskiej kulturze przełomu XIX i XX w., najwybitniejszą polską dramatopisarką swojej epoki. Pochodziła z niezamożnej rodziny szlacheckiej. W wieku 19 lat została wydana za mąż za oficera armii carskiej Konstantego Śnieżkę-Błockiego. Nieudane małżeństwo trwało krótko i pozostawiło w jej psychice głęboką traumę. W roku 1881 opublikowała w „Gazecie Krakowskiej” nowelę Jeden dzień z życia róży– był to jej debiut literacki. W latach 1879–1879jako Gabriela Śnieżko występowała w amatorskim teatrze Warszawskiego Towarzystwa Dobroczynności. Po rozstaniu z mężem, już pod pseudonimem Zapolska, którego odtąd zawsze używała, w 1882 r. debiutowała w teatrze krakowskim (obecnie Narodowy Stary Teatr) niewielką rólką Margot w sztuce Kazimierza Zalewskiego. Od 1882 do 1889 r. występowała w teatrach prowincjonalnych oraz we Lwowie i Poznaniu.W Krakowie wystąpiła gościnnie w tytułowej roli Nory w Norze Henryka Ibsena (1889). Bez powodzenia starała się o angaż w Warszawskich Teatrach Rządowych. Mimo sukcesów literackich, z powodu niepowodzeń w życiu osobistym i w karierze teatralnej przeżyła załamanie nerwowe zakończone nieudaną próbą samobójczą.

W latach 1889–1895 przebywała w Paryżu, gdzie kształciła się w sztuce aktorskiej oraz występowała w słynnym Théâtre Libre André Antoine’a i okazjonalnie w Théâtre de l’Oeuvre. Nie odniosła sukcesu, ale wiele się nauczyła – zafascynowały ją nowatorski nurt naturalizmu i psychologizmu w teatrze europejskim oraz realistyczny styl gry aktorskiej. Korzystała z tego doświadczenia w późniejszym życiu zawodowym.