Opera Rara - pasticcio operowe Siface

Z arystokratycznej kuchni do teatru operowego. Siface (Neapol 1734)

Wyobraźmy sobie potrawę składającą się z najbardziej wyrafinowanych, cennych składników. Pięknie zakomponowaną, aby cieszyć nie tylko zmysł smaku, ale też wzrok. Po włosku - pasticcio. Co ma wspólnego z teatrem operowym? Jak się okazuje całkiem sporo. Już pod koniec XVII wieku włoscy twórcy zainspirowani kulinarnym rarytasem zaczęli przygotowywać dla widzów operowe pasticcia składające się z arii różnych kompozytorów, najczęściej do dobrze znanego libretta. I tak w 1694 roku w Mediolanie w Arione zabrzmiały arie aż 28 różnych kompozytorów! Prawdziwe the best of! Publiczność uwielbiała te dzieła, bo pozwalały jej ponownie posłuchać arii, które już znała i lubiła, co w epoce pozbawionej współczesnych sposób odtwarzania muzyki nie było bez znaczenia. A gdy jeszcze arie wykonywali uwielbiani śpiewacy …. muzyczna przyjemność sięgała zenitu.

A kompozytorzy? Oni traktowali pasticcia na równi ze swoimi nowymi dziełami. Co więcej, dostawali za nie takie samo wynagrodzenie. Nikt nie narzekał na brak oryginalności, spójności czy nowości. Pasticcia tworzyli prawie wszyscy – Handel, Vivaldi, Porpora, Hasse, Gluck, Haydn, Mozart, aby wymienić tylko kilku najbardziej znanych kompozytorów. Praktyka miała się całkiem dobrze jeszcze na początku XIX wieku.

Siface to operowe pasticcio do libretta Pietra Metastasia zaprezentowane w Teatro San Bartolomeo w Neapolu w 1734 roku. Przygotował je neapolitański kompozytor, dzisiaj niesłusznie zapomniany, autor ponad 40 oper, wystawianych w Neapolu, Rzymie, Bolonii, Wenecji, Paryżu - Giuseppe Sellitto (1700-1777). Siface to opowieść o miłości, zdradzie, małżeństwie, lojalności i poczuciu obowiązku opowiedziana ariami Porpory, Pergolesiego, Giacomellego, Hassego, Porty i oczywiście samego Sellitta.

W 1734 partię tytułową śpiewał wybitny kastrat Gaetano Maiorano lepiej znany jako Cafarelli, dalej nie było gorzej. W Krakowie będzie równie znakomicie. Zapraszamy!

Aneta Markuszewska