Spektakle dostępne

Teatr w Krakowie im. J. Słowackiego

Scena MOS

Dom Rzemiosł Teatralnych

Home Spektakle

Proszę Państwa, Wyspiański umiera

Reżyseria, tekst, scenografia, kostiumy: Agata Duda-Gracz
Asystentka reżyserki: Izabela Budzinowska
Asystent reżyserki: Piotr Mateusz Wach
Muzyka: Maja Kleszcz, Wojciech Krzak
Światło: Cezi Studniak
Choreografia: Piotr Mateusz Wach

Asystent scenografa, kostiumy: Jerzy Basiura
Konsultacje językowe: Bronisław Maj
Tekst monologu Jerzego Grzegorzewskiego: Jacek Wakar
Inspicjent: Iwona Cieślik
Producentka: Izabella Oleś

Zobacz wszystkich

Teatr w Krakowie im. J. Słowackiego - Duża Scena
Premiera: 06.01.2024
W spektaklu używany jest dym sceniczny.

> 15

Nie jest to jednak opowieść o umieraniu, tylko o życiu. O bufonadzie, egoizmie, zazdrości, okrucieństwie i o pysze. Ale też o marzeniach, sztuce i o miłości. Nasze przedstawienie nie jest laurką dla Czwartego Wieszcza.

Ostatnia noc życia Wyspiańskiego. A może ostatnia chwila? Miejscem akcji jest jego głowodusza. Przestrzenią – scena i widownia Teatru Słowackiego. Tego samego, gdzie po raz pierwszy wystawił swoje Wesele i Wyzwolenie, którego chciał zostać dyrektorem. Ale nie wyszło, bo „oni” wybrali „tego nadętego Solskiego”. O „onych” też będzie dużo. O „onych” którzy skrytykowali, odmówili, zabrali, nie zapłacili, zazdrościli i jeszcze na końcu pokłócili się o podział kosztów jego pogrzebu. Wszystkie postaci, które pojawią się na scenie mają swój pierwowzór w przeszłości bądź teraźniejszości. W przeciwieństwie do zdarzeń, które z pewnością nie miały miejsca.

W tym ostatnim momencie życia, kiedy wyobraźnia zastępuje rzeczywistość, po Wyspiańskiego przychodzi jego zmarła wiele lat wcześniej matka. I prowadzi go niczym Wergiliusz przez przestrzeń między życiem a śmiercią, gdzie – tak jak na scenie – wszystko jest możliwe.

Obsada:
Agnieszka Przepiórska - Córka Helenka / Żona Teosia / Wanda Siemaszkowa
Wanda Skorny - Ciocia Janina Stankiewiczowa / Student III
Lida Bogaczówna - Ciocia Janina Stankiewiczowa / Student III (dublura)
Anna Syrbu - Helena Modrzejewska / Żona Mehoffera
Marta Waldera - Matka
Aleksander Fiałek (gościnnie) - Lucjan Rydel / Doktor Tulp / Krytyk z Gliwic
Grzegorz Łukawski - Lucjan Rydel / Doktor Tulp / Krytyk z Gliwic (dublura)
Maciej Półtorak (gościnnie) - Syn Mieciu / Józef Mehoffer / Bartek Szydłowski / Student I
Sławomir Rokita - Wuj Kazimierz Rogowski / Jan Matejko / Tadeusz Kantor / Student IV
Adam Wietrzyński - Syn Teoś / Krytyk z Warszawy / Piotr Augustyniak / Bloger / Student II / Przykry Sąsiad
Krzysztof Wrona (gościnnie) - Stanisław Wyspiański
Tomasz Wysocki - Syn Staś / Krystian Lupa / Ludwik Solski / Ksiądz Eustachy / Jerzy Grzegorzewski
Maja Kleszcz - Muza / Student V
Wojtek Krzak - Wernyhora / Student VI

Inspiracją dla twórców i aktorów w procesie zbierania materiałów i tworzenia postaci w spektaklu była książka Moniki Śliwińskiej "Wyspiański. Dopóki starczy życia".

Obsada:

Agnieszka Przepiórska Córka Helenka / Żona Teosia / Wanda Siemaszkowa

Wanda Skorny Ciocia Janina Stankiewiczowa / Student III

Lidia Bogaczówna Ciocia Janina Stankiewiczowa / Student III (dublura)

Anna Syrbu Helena Modrzejewska / Żona Mehoffera

Marta Waldera Matka

Aleksander Fiałek Lucjan Rydel / Doktor Tulp / Krytyk z Gliwic

Grzegorz Łukawski Lucjan Rydel / Doktor Tulp / Krytyk z Gliwic (dublura)

Maciej Półtorak Syn Mieciu / Józef Mehoffer / Bartek Szydłowski / Student I

Sławomir Rokita Wuj Kazimierz Rogowski / Jan Matejko / Tadeusz Kantor / Student IV

Adam Wietrzyński Syn Teoś / Krytyk z Warszawy / Piotr Augustyniak / Bloger / Student II / Przykry Sąsiad

Krzysztof Wrona Stanisław Wyspiański

Tomasz Wysocki Syn Staś / Krystian Lupa / Ludwik Solski / Ksiądz Eustachy / Jerzy Grzegorzewski

Maja Kleszcz Muza / Student V

Wojciech Krzak Wernyhora / Student VI

Nagrody dla spektaklu "Proszę Państwa, Wyspiański umiera"

Laureat głównej nagrody Teatralnej im. Stanisława Wyspiańskiego 2025.

Zdjęcia ze spektaklu

fot. Bartek Barczyk dla Teatru Słowackiego

Na drewnianej scenie Teatru, na łóżku siedzi trzech mężczyzn w średnim wieku. Ci znajdujący się po bokach ubrani są elegancko - mają na sobie białe koszule, garniturowe czarne spodnie, oraz czarną kamizelkę. Dłonie mają złożone jak do modlitwy. Mężczyzna siedzący między nimi Ubrany jest w białą koszulę nocną. Jego prawa dłoń jest zabandażowana. Po ich lewej stronie stoi kobieta ubrana w jasną sukienkę. Ma uniesione dłonie. Wygląda jakby śpiewała. Tło zdjęcia jest ciemne.

Zdjęcie na scenie teatralnej zrobione od strony sceny w kierunku widowni. Widownia jest pełna widzów łącznie z lożami, unosi się nad nią dym, pada na nią zimne błękitne światło. Na środku stoi dawne łóżko z metalowym wezgłowiem. Na łóżku leży kobieta w czarnej, dawnej sukni w stylu dworskim. Ma złożone dłonie. Przy łóżku, w wezgłowiu siedzi kobieta w białej sukni z luźno upiętymi długimi włosami. Jej twarz wygląda jakby śpiewała, pada na nią pomarańczowe ciepłe światło. Na pustej scenie są jeszcze dwie postaci, prawdopodobnie mężczyźni, ale widać tylko ich ciemne zarysy postaci.

Zdjęcie na scenie, zbiorowe. Wokół łóżka zgromadzili się ludzie w niebiesko czerwonych sztach do ziemi, nad głowami mają krążki przypominające woale. Wszyscy są pochyleni w prawą stronę jakby popchnął ich wiatr, unosząc dłonie do góry. Jedna z postaci, kobieta w tym samym stroju siedzi na łóżku, w dłoniach trzyma filiżankę i spodek. Trzyma na kolanach półnagiego mężczyznę, owiniętego w pasie białym płótnem. Mężczyzna leży w pozie odwzorowującej Pietę Michała Anioła czyli mężczyznę konającego na kolanach matki. Po prawej stronie łóżka na podłodze klęczy kobieta w czarnej dworskiej sukni do ziemi, również ma uniesione ręce i jest odchylona w pozie jak pozostałe osoby stojące nad łóżkiem.

Na scenie stoi kobieta okryta szarym płótnem, włosy ma czarne, gładko zaczesane, jest przygarbiona. Przed nią stoją dwa metalowe wiadra. Patrzy na drugą kobietę która siedzi obok na podłodze. Kobieta ubrana jest w jasną, długą suknię, włosy ma przepasane niebieską wstęgą. Ma zamknięte oczy, założoną nogę na nogę. W tle ciemność.

Zdjęcie kobiety sfotografowanej z profilu od pasa w górę. Kobieta w średnim wieku, brązowe, kręcone włosy upięte w kok. Ubrana w czarną satynową suknię z ćwiekami wybijanymi na kołnierzyku i rękawach. Kobieta trzyma w dłoniach talerz, drugą rękę podnosi wysoko nad głowę, trzyma w niej widelec z wiszącym makaronem. Celuje makaronem do ust, które ma uchylone, wytyka język. W tle czarne tło.

Zdjęcie grupowe zrobione na scenie Teatru Słowackiego. Jest na nim czterech mężczyzn i dwie kobiety. Wszyscy stoją na łóżku. Ubrani są tak samo - w złote suknie. Wyglądają jakby śpiewali. Tło zdjęcia jest ciemne.

Scena z drewnianą podłogą. Na środku sceny klęczy starszy, łysy mężczyzna z pokaźnym siwym wąsem. Ubrany jest w mundur wojskowy przypominający mundur napoleoński. Na twarzy ma rozmazany krem lub bitą śmietanę. Przed nim leży talerz z resztką kremu. Po prawej i lewej stronie stoją dwie kobiety ubrane w długie, dworskie suknie do ziemi. Jedna ma zaskoczoną minę, druga celuje palcem w stronę drugiej przemawiając. W tle są jeszcze dwie postaci siedzących kobiet, ale są niewyraźne.

Zdjęcie na scenie. Na podłodze drewniane deski, na środku stoi pojedyncze łóżko z metalowym wezgłowiem. Na łóżku leży półnagi mężczyzna w białej opasce wokół pasa, stopy wystają mu poza łóżko. Na brzuchu ma plątaninę czerwonych flaków przypominających jelita. Nad wnętrznościami pochyla się grupa siedmiu mężczyzn ubranych w czarne togi z białą kryzą wokół szyi. Jeden z mężczyzn dotyka wnętrzności, wszyscy patrzą z zainteresowaniem. Wokół nich unosi się lekki dym, tło jest czarne.

Zdjęcie zrobione z jednej z lóż Teatru Słowackiego. Loża jest pełna złotych zdobień. Po obu jej stronach umieszczone są nagie popiersia kobiet. W loży znajdują się cztery osoby. trójka z nich, dwóch mężczyzn i kobieta to widzowie Teatru. Za nimi stoi aktor Grzegorz Łukawski. Ma okrągłe okulary i wąsy. Patrzy poważnie przed siebie. Ubrany jest w granatową marynarkę. Przy szyi ma czarną muchę.

Na zdjęciu grupa osób ubrana w czarne togi z szarfami przerzuconymi po skosie. Pada na nich czerwone światło. Na kolanach jednej z osób leży półnago mężczyzna z białych bokserkach. Przyjął pozę Piety Michała Anioła, wygląda jakby leżał bezwładnie. Dłoń ma obandażowaną. Wszystkie osoby stojące wokół leżącego mężczyzny mają w dłoniach filiżanki ze spodkami.

Zdjęcie balkonu na widowni teatru. Za barierką stoi kobieta i mężczyzna, obydwoje elegancko ubrani w stroje z epoki. Kobieta ma na głowie wielki kapelusz z wielkimi piórami i suknię w kolorze żółto-kremowym z falbanami. Trzyma w dłoni filiżankę i spodek. Mężczyzna ma rudą czuprynę, ubrany jest w czarny garnitur z kamizelką, również trzyma w dłoni filiżankę. Kobieta trzyma mężczyzn pod pachą. Wnętrze loży jest w kolorze bordowym, na suficie palą się trzy żarówki.

Scena teatralna, z drewnianą podłogą oblana błękitno-zimnym światłem, owiana dymem. Na podłodze leży mężczyzna na plecach, ubrany w białą koszulę nocną do kolan. W tle po prawej stronie idzie kobieta ubrana w suknię do ziemi, w dłoni trzyma kosę, przypomina śmierć. Po lewej stronie stoi pusty drewniany taboret.

Zdjęcie zbiorowe. Na scenie grupa kobiet i mężczyzn, są ubrani w złote szaty do ziemi, w dłoniach trzymają filiżanki. Część stoi, jedna osoba gestykuluje unosząc wysoko ręce, jedna z osób siedzi. W tle niebieskie światło.

Na scenie stoi łóżko z metalowymi zagłówkiem. Na łóżku bokiem leży mężczyzna w białych bokserkach, z nagim torsem, prawą dłoń ma zabandażowaną a twarz zakrwawioną. Ma cierpiący wyraz twarzy. W nogach łóżka siedzi kobieta ubrana w białą luźną suknię do ziemi, ma lekko uniesioną głowę, kształt ust sugeruje że śpiewa. Z drugiej strony łóżka tyłem do obiektywu siedzi druga kobieta w czarnej sukni. Łóżko oblane jest jasnym światłem, w tle panuje ciemność.

Na scenę pada czerwone światło. Na środku stoi mały kwadratowy stolik, wokół niego siedzi trzech mężczyzn, dwóch w średnim wieku, trzeci starszy. Na stole nakrytym białym obrusem leżą potrawy. Obok stołu stoi czwarty mężczyzna, patrzy usłużnie na starca za stołem.

Ujęcie na trzy loże Teatru Słowackiego, zdjęcie zrobione z dołu. W środkowej loży stoi kobieta, ubrana w pięknie zdobiony, zielony gorset w stylu krakowskim. Włosy ma związane, głowę oplecioną ciemnym warkoczem. Kobieta krzyczy.

Na pojedynczym metalowym łóżku z materacem siedzi trzech mężczyzn. Dwóch ubranych w białe koszule i ciemne kamizelki i spodnie od garnituru. Mężczyzna po środku ubrany w białą płócienną koszulę nocną, ma bose stopy. Mężczyźni trzymają ręce na kolanach. Obok łózka bokiem stoi kobieta, ubrana w długą jasną suknię. Na ramieniu ma zawieszony worek. Trzyma dłoń uniesioną do góry, wydaje się że śpiewa.

Sesja zdjęciowa

fot. Bartek Barczyk dla Teatru Słowackiego

Zdjęcie na scenie, zbiorowe. Na środku stoi dawne łóżko z metalowym wezgłowiem. na łóżku leży mężczyzna, wyprostowany, w białej koszuli nocnej, wygląda jakby był martwy. Wokół łóżka zgromadzili się ludzie w strojach z epoki: w surdutach, sukniach, gorsetach itp. Cztery osoby stoją wyprostowane za łóżkiem, dwie kobiety siedzą u wezgłowia i w nogach zmarłego, kolejna kobieta siedzi na krześle przy głowie zmarłego, patrzy na niego czule. Przed łóżkiem na podłodze siedzi kobieta i mężczyzna. Wszyscy są poważni. Podłoga jest brązowa i drewniana, ściana w tle oświetlona na niebiesko. Na łóżko i ludzi pada ciepłe pomarańczowe światło.

W ciemnym pomieszczeniu na środku drewnianej podłogi stoi krzesło na którym siedzi kobieta. Zdjęcie jest zrobione z boku, pokazując kobietę z profilu. Na kobietę pada łuna jasnego światła, w tle panuje ciemność. Kobieta jest ubrana w długą, białą zwiewną suknię. Siedzi pochylona do przodu opierając łokieć na kolanie a dłonią podpierając podbródek. Włosy ma jasne, długie, upięte w kok. Wokół głowy ma przewiązaną szarfę, której długie końce luźno zwisają na plecach. Zdjęcie jest bardzo klimatyczne i plastyczne, wygląda jak obraz.

Na pierwszym planie zdjęcia jest blat stołu nakryty białym obrusem, na którym stoi zastawa: dwa metalowe puchary, zielone winogrona na misce i chleb. Za stołem siedzi mężczyzna w stroju z epoki: w ciemnym surducie z koronkowymi mankietami przy rękawach i dużą, białą kryzą pod szyją. Mężczyzna ma rudą czuprynę i kozią rudą brodę z wąsami. Trzyma w dłoniach czerwoną paprykę której się bacznie przygląda. W tle panuje ciemność, mężczyzna jest oświetlony jasnym światłem. Zdjęcie jest bardzo klimatyczne i plastyczne, wygląda jak obraz.

Zdjęcie zrobione na scenie Teatru Słowackiego od strony sceny w stronę widowni. Kurtyna jest uniesiona, światła zgaszone. Świecą się tylko punktowo, bardzo delikatnym pomarańczowym światłem żarówki w lożach nadając scenie i widowni nastrój i barwy zachodzącego słońca. Na środku pustej sceny stoją postaci, tyłem do obiektywu, przodem do widowni. Widoczne są tylko ich zarysy, ich ciała rzucają cień na deski sceniczne. Z lewej strony w ciemności widoczny jest włączony monitor, jest to stanowisko inspicjenta.

Bardzo ciemna scena teatralna, drewniana podłoga. Na środku sceny pada okrągłe, białe światło, w tle ciemność. Po środku światła stoi krzesło, na którym siedzi kobieta w długiej, białej, balowej sukni z długim trenem leżącym na ziemi. Włosy ma ciemne, gładko upięte, z jasną ozdobą na czubku głowy. w dłoni trzyma złotą torebkę w kształcie sakiewki.

Zdjęcie na scenie. Na podłodze drewniane deski, na środku stoi pojedyncze łóżko z metalowym wezgłowiem. Na łóżku leży skulony mężczyzna w białej koszuli nocnej. Na czole jest umazany krwią. W nogach łóżka przysiadła kobieta w czarnej, dworskiej sukni do ziemi, ma spuszczoną głowę w dół. Na podłodze stoi oparty o łóżko owalny obraz w złotej ramie z portretem Stanisława Wyspiańskiego. U szczytu łóżka stoi druga kobieta, przytrzymuje dłońmi ramę łóżka, patrzy w górę. W tle pojedyncze, delikatne światełka w kolorze pomarańczowym zaświecone w lożach na widowni.

Na pustej scenie, na krześle siedzi mężczyzna ubrany w czarny strój przypominający sukmanę, przy rękawach duże białe mankiety. Pod szyją ma białą kryzę. Włosy ciemne, zmierzwione, czarna broda w szpic. Mężczyzna siedzi na wprost obiektywu, patrzy poważnie. Jedną dłoń położył na kolanach, w drugiej trzyma dwoma palcami białą chusteczkę, którą delikatnie unosi. W tle ciemność.

Na łóżku z metalowym wezgłowiem leży kobieta w średnim wieku, w czarnej, zabudowanej, dworskiej sukni. Ma zamknięte oczy i głowę przechyloną na bok. Wokół łóżka stoją dwie postaci, ale widoczne są tylko ich ręce.

Bardzo ciemna scena teatralna, drewniana podłoga. Na środek sceny pada okrągłe, białe światło, w tle ciemność. Po środku światła stoi bokiem kobieta w długich, lekko spiętych, czarnych włosach. Ubrana w długą suknię z trenem w kolorze bladego różu. Wokół niej unosi się dym. W tle ciemność z pojedynczymi światełkami w kolorze pomarańczowym palącymi się z lóż na widowni teatralnej.

Trailery filmowe

wideo Łukasz Kurek

Spektakl bierze udział w 30. Ogólnopolskim Konkursie na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej.

Ogólnopolski Konkurs na Wystawienie Polskiej Sztuki Współczesnej ma na celu nagradzanie najciekawszych poszukiwań repertuarowych w polskim teatrze, wspomaganie rodzimej dramaturgii w jej scenicznych realizacjach oraz popularyzację polskiego dramatu współczesnego. Konkurs organizowany jest przez Ministerstwo Kultury i Dziedzictwa Narodowego oraz Instytut Teatralny im. Zbigniewa Raszewskiego w Warszawie.

W I etapie Konkursu spektakle ocenia Komisja Artystyczna w składzie: Jacek Sieradzki (przewodniczący), Dominik Gac, Piotr Hildt, Anna Jazgarska, Szymon Kazimierczak, Andrzej Lis, Wanda Świątkowska.

Recenzje:

Czy artyście więcej wolno?

Agata Duda-Gracz stawia pytania o granice i konsekwencje uprawiania sztuki. Tym razem robi przenikliwą wiwisekcję duszy Stanisława Wyspiańskiego, twórcy, słynnego malarza i dramaturga, autora "Wesela", najwybitniejszego działa epoki Młodej Polski. Reżyserka pyta w swoim spektaklu, jak wiele można zrobić dla sztuki? Jak daleko się posunąć? I czy piękno sztuki uzasadnia cierpienia bliskich. To niezwykła wiwisekcja duszy artysty wybitnego, zwanego polskim Czwartym Wieszczem. Efekt? Opowieść o egoizmie, ale także o miłości marzeniach.

Pani

Zapisz się do newslettera Teatru!

Newsletter