MYŚLNIK. Sezon 3. Spotkanie 6. "W kinie turbokapitalizmu"
JAZZ – FILOZOFIA - STAND-UP
Data → 17 marca 2024r. godz. 17.00
Pomysł i prowadzenie → Piotr Augustyniak
Goście → Barbara Markowska-Marczak i Borys Lankosz
Improwizacja muzyczna → Marek Pospieszalski
Filozoficzny stand-up → Katarzyna Zawiślak-Dolny
Scenografia i kostiumy → Aleksandra Grabowska
Producentka → Bożena Sowa
Porozmawiamy o mechanizmach globalnego kapitalizmu. O tym, jak przekształcają świat naszej twórczości i wrażliwości, społecznych relacji, kulturowych praktyk. Skupimy się na kinie jako symptomatycznym przykładzie tych przemian.
Czy sztuka filmowa potrafi wciąż być miejscem krytycznego sporu z komercjalizacją życia i konsumpcjonizmem? Czy też – ze względu na swoje masowe oddziaływanie – została bez reszty przejęta przez tryby turbokapitalizmu? Przez hollywoodzki „happyendyzm” i netflixowe algorytmy?
A turbokapitalistyczna monetyzacja wszystkich przejawów ludzkiego ducha? Czy zamyka nas ostatecznie w fabryce nierealych snów i pragnień, służących tylko maksymalizacji popytu i zysku? I czy doprowadzi to do ostatecznej zapaści naszą zdolność krytycznego myślenia i wewnętrznej niezależności?
Goście:
Barbara Markowska-Marczak - filozofka i socjolożka kultury, adiunktka w Instytucie Socjologii im. Edmunda Wnuk-Lipińskiego Collegium Civitas. Absolwentka Szkoły Nauk Społecznych przy IFiS PAN w Warszawie gdzie obroniła doktorat o pojęciu sprawiedliwości w myśli politycznej Jacquesa Derridy. Od ponad 10 lat pracuje jako socjolożka w Collegium Civitas, gdzie zajmuje się badaniami dotyczącymi przemian praktyk kulturowych, nowych form podmiotowości, oraz polityką historyczną w Europie Środkowo-Wschodniej. Pracuje nad książką o ekonomii libidinalnej i afektywnej współczesnego kapitalizmu. Ostatnie publikacje: Polityka historyczna a media, w: J. Lubecka, M. Zakrzewski, Polityka historyczna, Kraków 2023; Populizm historyczny: konceptualizacja ramy analitycznej “Przegląd socjologiczny” nr 4/2023; Beyond the Reality Principle: On the Political Role of Imagination in Herbert Marcuse’s Libidinal Economy, “Analiza i Egzystencja”59/2022; Simmelian concept of life and life-Capital in bio-capitalism w: P. Caetano & M. Mendes (eds) Simmel and beyond: the contemporary relevance of Simmel's thought, Abingdon-New York 2022; [red. naukowa] Dyskurs historyczny w mediach masowych: reprezentacje przeszłości w polskiej i ukraińskiej sferze medialnej, Warszawa 2021.
Borys Lankosz - urodzony w Krakowie, reżyser i scenarzysta, autor filmów fabularnych i seriali. Członek Europejskiej Akademii Filmowej. Przeniósł na ekran powieści Joanny Bator (Ciemno, prawie noc), Zygmunta Miłoszewskiego (Ziarno prawdy) i Marka Krajewskiego (Erynie). W formie dokumentalnej opowiedział o Stanisławie Lemie (Autor Solaris) oraz o Katarzynie Kobro i Władysławie Strzemińskim (Kobro/Strzemiński. Opowieść fantastyczna). Współpraca z Andrzejem Bartem zaowocowała filmami Radegast (dokument o getcie łódzkim) i Rewers (Złote Lwy i nagroda Polskiej Akademii Filmowej Orzeł za najlepszy film).
Opis projektu
"Myślnik" to przestrzeń do myślenia. Myślenia na żywo i na przekór. Myślenia z oddechem, wbrew dusznemu i bezdusznemu światu bezmyślności. Będziemy rozmawiać o najważniejszych problemach naszych trudnych czasów, podchodząc do nich w sposób niekonwencjonalny. Naszymi gośćmi będą najwybitniejsi polscy intelektualiści.
Myślnik to pauza, przerwa, zawieszenie. To co oczywiste i uznane za normę zostaje tu zatrzymane, rozsunięte i rozszczelnione, tak żeby pomyśleć, co jest głębiej i dalej:co pozostaje niepomyślane oraz niewypowiedziane, bo niewygodne, trudne, sprzeczne ze zdrowym rozsądkiem i powszechnie podzielaną opinią. Myślnik to nasza próba odpowiedzi na nie-po-myślność świata.
Będziemy myśleć twórczo, w inspirującym kontekście oraz inspirującej atmosferze. Rozmowę będzie przenikać improwizowana (nie tylko jazzowa) muzyka, a otwierać ją będzie prowokacyjny, filozoficzny monolog, którego formę określiliśmy hasłowo jako „filozoficzny stand-up”.
Sezon 3
Działania politycznej władzy wymierzone w niezależność sztuki - czego nasz teatr doświadcza w skrajny sposób - skłaniają nas do postawienia istotnych pytań o relacje sztuki i życia społeczno-politycznego.
Czy sztuka (teatr zwłaszcza) ma być tylko rozrywką i ukojeniem? Czy też ma prawo i obowiązek rodzić kontrowersje, krytykować, obnażać hipokryzję, prowokować, upominać się o sprawiedliwość, być politycznie niepoprawną?
Wierzymy, że bez tego wszystkiego sztuka (teatr) nie będzie sobą. A zatem jej konflikt z władzą i różnymi grupami społecznymi wydaje się nieuchronny. Jak uchronić więc sztukę przez polityczną zemstą i manipulacją?
Czy jednak - walcząc o niezależność - sztuka samoczynnie nie osuwa się niekiedy w ideologię i upolitycznienie? W jaki sposób uniknąć tego i sprawić, by pozostała sobą: wolną, wrażliwą, myślącą?
